ΤΩΡΑ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ ΖΗΤΙΑΝΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ,ΠΟΥ ΠΑΛΙ ΑΠΟ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΤΩΧΟΥΣ ΖΗΤΑΝΕ ΣΤΗΡΙΞΗ , ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΠΙΑ ΗΤΑΝ Η ΨΩΡΟΚΩΣΤΑΙΝΑ
Η Πανώρια Αϊβαλιώτη έζησε στο Ναύπλιο στις αρχές του 19ου αιώνα. Αγαπήθηκε πολύ από τον απλό κόσμο, αλλά 170 χρόνια αργότερα την ξέρουμε μόνο ως Ψωροκώσταινα
Ζήτησε και πήρε υπό την προστασία της παιδιά ορφανά. Για να τα θρέψει περνούσε από σπίτι σε σπίτι και ζητιάνευε.
Ναύπλιο, 1824.
Μόνη, άγνωστη και άνεργη, η Πανώρια Αϊβαλιώτη βγάζει το ψωμί της πότε κάνοντας τον αχθοφόρο και πότε τη ζητιάνα. Παρά τα προβλήματά της, ζητά και παίρνει υπό την προστασία της δεκάδες ορφανά παιδιά που άφηνε στο πέρασμά του ο Ιμπραήμ. Για να τα θρέψει περνούσε από σπίτι σε σπίτι και ζητιάνευε. Είχε παραμελήσει σε τέτοιο βαθμό τον εαυτό της, που τα αλητάκια της παραλίας την πείραζαν και τη φώναζαν Ψωροκώσταινα
Κάποια στιγμή την είδε ο Καποδίστριας και της έδωσε κάτι. Τότε εκείνη, κατανοώντας το οικονομικό αδιέξοδο της χώρας, έδωσε στον κυβερνήτη όσα χρήματα είχε συγκεντρώσει.
Ο Καποδίστριας συγκινήθηκε από τη χειρονομία και έδωσε εντολή να συνταξιοδοτηθεί.
ΑΡΑΓΕ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΤΩΧΟ ΛΑΟ ΔΕΝ ΖΗΤΑΝΕ ΣΤΗΡΙΞΗ?
Οι Βαυαροί του Όθωνα όταν δεν είχαν χρήματα έλεγαν «τι περιμένεις από την Ψωροκώσταινα». Οι δε αγωνιστές της Επανάστασης του 1821 όταν ήθελαν να μειώσουν τη μισητή αντιβασιλεία την αποκαλούσαν με τη σειρά τους Ψωροκώσταινα
. άποψη που αδικεί την Πανώρια, η οποία αφιέρωσε τη ζωή της στην υπηρεσία της πατρίδος, βοηθώντας τα ορφανά που άφησαν πίσω τους οι επιδρομές του Ιμπραήμ. Και ενώ μέχρι τον θάνατό της ήταν γνωστή ως Ψωροκώσταινα στους «μοσχόμαγκες του λιμανιού», πέρασε στην ιστορία με αυτό το παρατσούκλι κατά την επιλογή του Όθωνα ως βασιλέα της Ελλάδος
Ήταν το 1832. Η Ελλάδα περίμενε τον Όθωνα και τους Βαυαρούς αντιβασιλείς.
Πριν από την άφιξη η κατάσταση για το νέο κράτος ήταν τραγική. Τα ταμεία άδεια. Οι πληγές πολλές. Πείνα και δυστυχία παντού. Η δολοφονία του Καποδίστρια είχε βυθίσει τη χώρα στο χάος. Πολλοί αγωνιστές Ρουμελιώτες είχαν εγκλωβιστεί στο Ναύπλιο περιμένοντας τους μισθούς τους.
Μη έχοντας τι άλλο να κάνουν για να πληρωθούν, όρμησαν στην παράγκα που είχε στηθεί για Βουλευτήριο, για τις εργασίες της Δ ΄Εθνοσυνέλευσης η οποία θα επικύρωνε την εκλογή (επιλογή) του Όθωνα για βασιλιά. Με φωνές και απειλές συνέλαβαν τους προύχοντες και τους οδήγησαν στην Άρια ως ομήρους ζητώντας «για λύτρα» τους μισθούς τους. Η κυβέρνηση δεν είχε τη δυνατότητα να τους εξοφλήσει και τότε οι προύχοντες (έπειτα από 20 ημέρες ομηρείας) αποφάσισαν να πληρώσουν από την στέπη τους 100.000 γρόσια και έτσι αφέθηκαν ελεύθεροι. Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν στη δημόσια βιβλιοθήκη του Ναυπλίου και τα οποία είχε συγκεντρώσει ο Γιάννης Μακρής, τότε αγωνιστές και προύχοντες ονόμασαν την κυβέρνηση Ψωροκώσταινα
Λίγο αργότερα όταν ανέλαβαν την εξουσία οι Βαυαροί και διέλυσαν τα άτακτα στρατιωτικά τμήματα των αγωνιστών της Επανάστασης του 1821 η φράση «Τι να περιμένει κανείς από την Ψωροκώσταινα» πέρασε στην ιστορία.
Οι αγωνιστές αποκαλούσαν την αντιβασιλεία ειρωνικά Ψωροκώσταινα και οι Βαυαροί από την πλευρά τους όταν ήθελαν να απαντήσουν σε όσους ζητούσαν τη βοήθεια του κράτους για να συντηρηθούν έλεγαν περιφρονητικά: «Όλοι από την Ψωροκώσταινα ζητούν να ζήσουν». Το «παρατσούκλι» το οποίο απέδιδε με μοναδική ευστοχία την άθλια οικονομική κατάσταση της χώρας από τότε και έως τις ημέρες μας αναφέρεται συχνά
Ηρωική μορφή της Επανάστασης:
Μπορεί σήμερα η λέξη Ψωροκώσταινα να χρησιμοποιείται ειρωνικά και να έχει καταγραφεί στην ιστορία ως συνώνυμο της ζητιανιάς και της ανέχειας, ωστόσο η ίδια η γυναίκα που ονομάστηκε περιπαικτικά έτσι, ήταν μια ηρωική μορφή του Ναυπλίου τα χρόνια της Επανάστασης.
Η γυναίκα-σύμβολο ήταν η Πανώρια, σύζυγος του Κώστα Αϊβαλιώτη, η οποία καταγόταν από τις Κυδωνίες της Μικράς Ασίας. Μετά την καταστροφή των Κυδωνιών από τους Τούρκους η Πανώρια αναγκάζεται να εγκαταλείψει τον τόπο γέννησής της και να εγκατασταθεί στο Ναύπλιο. Στην αρχή όλα πάνε καλά, αφού ζει από τις υπηρεσίες τις οποίες προσφέρει στον δάσκαλο και φιλόσοφο Βενιαμίν Λέσβιο
Ο Λέσβιος πέθανε από τύφο τον Αύγουστο του 1824. Από τότε για την Πανώρια άρχισε η αντίστροφη μέτρηση. Μόνη και άγνωστη, βγάζει το ψωμί της πότε κάνοντας τον αχθοφόρο και πότε τη ζητιάνα.
Την περίοδο εκείνη η Επανάσταση δοκιμαζόταν από την επέλαση του Ιμπραήμ, ο οποίος εκτός από τις άλλες καταστροφές άφηνε στο πέρασμά του και εκατοντάδες ορφανά που συγκεντρώνονταν στο Ναύπλιο. Παρά τα προβλήματά της, η Πανώρια ζήτησε και πήρε υπό την προστασία της παιδιά ορφανά. Για να τα θρέψει περνούσε από σπίτι σε σπίτι και ζητιάνευε. Είχε παραμελήσει σε τέτοιο βαθμό τον εαυτό της, που τα αλητάκια της παραλίας την πείραζαν και την φώναζαν Ψωροκώσταινα.
Όταν ο Καποδίστριας ίδρυσε στο Ναύπλιο το πρώτο ορφανοτροφείο, η Πανώρια ζήτησε και προσελήφθη στο ίδρυμα για να πλένει τα ρούχα των παιδιών, χωρίς καμία αμοιβή. Και εκεί που άρχισε να χαίρεται για τα «παιδιά της» που είχαν βρει ρούχα και φαγητό, λίγους μήνες μετά τη λειτουργία του ιδρύματος η Πανώρια πέθανε. Οι επίσημοι δεν την τίμησαν. Την τίμησαν όμως με τον καλύτερο τρόπο τα παιδιά του ορφανοτροφείου, τα οποία μέσα σε λυγμούς την συνόδευσαν ώς την τελευταία της κατοικία
Από τότε δεν σταμάτησαν ποτέ οι αναφορές στην Πανώρια, την Ψωροκώσταινα. Μάλιστα το 1942, κατά τη συνεδρίαση της πρώτης Βουλής κάποιος βουλευτής χαρακτήρισε την Ελλάδα Ψωροκώσταινα. Όλοι είχαν αποδεχθεί τον χαρακτηρισμό. Έναν χαρακτηρισμό τον οποίο έχουν αποδεχθεί και οι σημερινοί πολιτικοί, υιοθετώντας μια φράση την οποία χρησιμοποιούσαν περιφρονητικά για την Ελλάδα οι Βαυαροί και περιφρονητικά για τον Όθωνα και την αντιβασιλεία οι βετεράνοι αγωνιστές του 1821
Όταν συνάντησε τον Καποδίστρια
Για το πώς η Ψωροκώσταινα έγινε «σύμβολο» υπάρχει και μια άλλη εκδοχή, η οποία μάλλον οφείλεται στην αγάπη που έτρεφε ο απλός κόσμος για την Πανώρια. Σύμφωνα με αυτήν, η Ψωροκώσταινα, όπως την έλεγαν λόγω της φτώχειας της, ήταν σύζυγος αγωνιστή.
Δεν είχε καμία βοήθεια από πουθενά και ζητιάνευε στους δρόμους του Ναυπλίου. Κάποια στιγμή την είδε ο Καποδίστριας και της έδωσε κάτι. Τότε εκείνη, κατανοώντας το οικονομικό αδιέξοδο της χώρας, έδωσε στον κυβερνήτη όσα χρήματα είχε συγκεντρώσει.
Ο Καποδίστριας συγκινήθηκε από τη χειρονομία και έδωσε εντολή να συνταξιοδοτηθεί.
http://hamomilaki.blogspot.com/2010/03/psorokostaina.html
Κανόνας είναι να μην βάζετε αναρτήσεις που αφορούν, κόμματα, ύβρεις, ρατσισμό και προσωπικές αντιπαραθέσεις...αυτές θα κατεβαίνουν αυτόματα!
7 σχόλια:
πολύ συγκινητικό και ουσιαστικό αυτό το κείμενο.
ψωροκώσταινα η ελλάδα, όλοι νομίζω την έχουμε πει, μα ποτέ με γεύση απαξίωσης. μάλλον όταν χρησιμοποιούμε αυτό τον όρο εννοούμε μια δυσκολία μέσα στην οποία εντασσόμαστε και εμείς.
τιμή και δόξα στην ταπεινή ψωροκώσταινα.
υπέροχο κείμενο, μεγάλη προσωπικότητα.
αγνός άνθρωπος. ο διογένης θα σταματούσε μπροστά της.
πραγματι μια ωραια ιστορικη αναφορα ποσο λυπαμαι που εχω αναφερθει με αυτο το χαρακτηρισμο πολες φορες.σαμπως ομως μας ειπε κανενας για την ιστορια της πανωριας αιβαλιωτη?
αλλα και ποιος νεοελληνας γνωριζει
για κανταρτζη,ιουλιο.μπουρεκα,γρηγοριαδη
τριντη.
Ήταν αυτό που δεν παράγει πια η Ελλάδα.
Ανθρώπους με ψυχή κι έγνοια για τον άνθρωπο.
Μόνο βολεμένους και κριτές των άλλων
παράγει.
προσωπικά νομίζω ότι σπανίως παράγει και τώρα μεγάλες μορφές. μα η κοινωνία, όπως και τότε, μα τώρα μάλλον και δυστυχώς, περσότερο, αγνοεί το καλό και υψώνει τη διαπλοκή ως μέσο ευζωίας...
"...Ζήτησε και πήρε υπό την προστασία της παιδιά ορφανά. Για να τα θρέψει περνούσε από σπίτι σε σπίτι και ζητιάνευε..."
Oι άνθρωποι αυτοί που κάνουν τη ζωή τους προσφορά στους συνανθρώπους τους, έχουν μάθει να ζουν αληθινά!
Έχουν μάθει να επεκτείνουν την ύπαρξή του πέρα από το πετσί τους!
Αν κάποτε το καταφέρουν αυτό όλοι οι άνθρωποι τότε θα φθάσουμε στην τελειότητα...
Γιατί αληθινή ζωή = προσφορά!
Τότε αισθάνεσαι παντοδύναμος και πετάς πάνω από τα γήινα! Τότε αγγίζεις το θείο!
@- abttha
Καλώς την από @εδώ
ΈΤσι είναι γεμίσαμε παρτάκηδες και φαταούλες!
Το 1826 έγινε έρανος στο Ναύπλιο για να βοηθήσουν το μαχόμενο Μεσολόγγι. Έτσι μια Κυριακή, στήθηκε στη κεντρική πλατεία ένα τραπέζι και οι υπεύθυνοι του εράνου ζητούσαν από τους καταστραμμένους, πεινασμένους και χαροκαμένους Έλληνες να βάλουν πάλι το χέρι στην τσέπη για να βοηθήσουν τους μαχητές και τους αποκλεισμένους του Μεσολογγίου. Αλλά ποιος είχε και ποιος θα έδινε από αυτό το φτωχομάνι; Κανείς δεν πλησίαζε το τραπέζι, όλων τα σπίτια δύσκολα τα έφερναν πέρα. Τότε η φτωχότερη όλων, η χήρα Χατζηκώσταινα, η Πανωραία, έβγαλε το ασημένιο δαχτυλίδι από το δάχτυλό της και ένα γρόσι που είχε στην τσέπη της και τα ακούμπησε στο τραπέζι της ερανικής επιτροπής, λέγοντας «Δεν έχω τίποτα άλλο από αυτό το ασημένιο δαχτυλίδι κι αυτό το γρόσι. Αυτά τα τιποτένια προσφέρω στο μαρτυρικό Μεσολόγγι».
Ύστερα απ’ αυτή την απρόσμενη χειρονομία, κάποιος από το πλήθος φώναξε: «Για δείτε, η πλύστρα η Ψωροκώσταινα πρώτη πρόσφερε τον οβολό της» κι αμέσως το φιλότιμο πήρε και έδωσε. Βροχή πέφταν πάνω στο τραπέζι λίρες, γρόσια και ασημικά. Αυτή ήταν η συνέχεια της φτωχής προσφοράς της πλύστρας Χατζηκώσταινας, που από εκείνη τη στιγμή αποθανατίστηκε «επίσημα» πλέον, με το παρατσούκλι «Ψωροκώσταινα».
Μακάρι οι πολίτες και πολύ περισσότερο οι πολιτικοί της ψωροκώσταινας να έμοιαζαν στο μικρό δαχτυλάκι της ΗΡΩΪΔΑΣ Ψωροκώσταινας.
Μπράβο στο Χαμομηλάκι κι'εσένα που μας μάθατε κατι για το οποίο είτε απαξιούσαν είτε αγνοούσαν.
ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ
Φιλί και Γλαρένιες αγκαλιές
Δημοσίευση σχολίου