Η ελευθερία είναι χάρισμα μαζί και πρόβλημα.
Χάρισμα, γιατί μόνο με την ελευθερία ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει στην αλήθεια (επιστήμη), την ομορφιά (τέχνη), την ολοκλήρωση της προσωπικότητας και την ευτυχία στη ζωή (ηθική). Ενώ, σε καταστάσεις ανελευθερίας, ζει στο σκοτάδι, την ασχήμια και τη δυστυχία.
Για να απολαύσει όμως ο άνθρωπος το χάρισμα της ελευθερίας, απαραίτητη προϋπόθεση είναι το μέτρο, όσο κι αν αυτό φαίνεται αντιφατικό. Όσο, δηλαδή, κι αν το μέτρο φαίνεται να περιορίζει την ελευθερία.
Τη διαφορά ανάμεσα στην άμετρη ελευθερία και την ελευθερία με μέτρο ο Χριστός τη δίνει παραστατικά στην Παραβολή του Ασώτου: Ο πατέρας (Θεός) σέβεται την ελευθερία του νεότερου γιου και του παραχωρεί, χωρίς καμιά αντίρρηση, το μεράδι του απ’ την περιουσία. Αναγνωρίζοντάς του το δικαίωμα να το χρησιμοποιήσει δημιουργικά ή καταχρηστικά.
Ο νεότερος γιος επιλέγει το δρόμο των καταχρήσεων. Όπου οι απολαύσεις συμπορεύονται με τις σπατάλες. Για να οδηγηθεί στη χρεοκοπία και την εξαθλίωση: Σωματική, πνευματική, ηθική…
Έτσι η άμετρη ελευθερία τον οδηγεί στην εξευτελιστική υποδούλωση. Αφού αλλοτριωμένος από κάθε αξιοπρέπεια και ελευθερία γίνεται δούλος κάποιου χοιροτρόφου. Και φτάνει στο κατάντημα να ζηλεύει ακόμη και τα γουρούνια, που ελεύθερα τρώνε τα χαρούπια, που εκείνος στερείται. Και βέβαια πολύ περισσότερο ζηλεύει τους εργάτες του πατέρα του, που, όχι μόνο χορταίνουν το ψωμί, αλλά «έχουν και περισσεύματα».
Έτσι, απ’ την αχαλίνωτη εξωστρέφεια, υποχωρεί στην πιο οδυνηρή εσωστρέφεια («ελθών εις εαυτόν»). Για να ξαναβρεί, έτσι, τον εαυτό του και να συνειδητοποιήσει ότι βρίσκεται πλέον στο χείλος της καταστροφής. Με μόνη εναλλακτική λύση την μεταστροφή και την επιστροφή στο πατρικό του σπίτι.
Και τη σκέψη αμέσως ακολουθεί η απόφαση. Αφού κατορθώνει να υπερνικήσει τη ντροπή για την μέχρι τώρα κραιπάλη. Γιατί στο βάθος αχνοφέγγει η ελπίδα για μια θέση, έστω, και ανάμεσα στο υπηρετικό προσωπικό του πατέρα του. Και βέβαια ούτε σκέψη για διεκδίκηση δικαιωμάτων στην πατρική καρδιά και περιουσία.
Κι όμως η απόφαση της επιστροφής, του επεφύλασσε, πέρα από κάθε προσδοκία, μόνο ευχάριστες εκπλήξεις:
Ο πατέρας του δεν περίμενε να συρθεί στα πόδια του και να τον ικετεύσει, για να τον δεχτεί, «ως ένα των μισθίων» του. Αλλά έτρεξε να τον προϋπαντήσει και να τον αγκαλιάσει. Κι όχι μόνο του ξανάδωσε όλα τα προηγούμενα δικαιώματα αλλά έκαμε και γιορτάσι για την επιστροφή του.
Ήταν τέτοιο το ξέσπασμα της χαράς του πατέρα, που προκάλεσε την αγανάκτηση του μεγαλύτερου γιου του. Ιδιαίτερα μάλιστα, αφού για την επιστροφή του ασώτου θυσίασε ακόμη και το «μόσχο το σιτευτό». Έτσι ο μέχρι τώρα άσωτος, που ζήλευε τα γουρούνια και τους εργάτες του πατέρα του, προκάλεσε το φθόνο του ενάρετου αδελφού του. Που με κανένα τρόπο δεν ήθελε να συμμεριστεί τη χαρά του πατέρα του και να πάρει μέρος στο γιορτάσι της υποδοχής:
«Τόσα χρόνια, είπε στον πατέρα του, σε δουλεύω και καμιά εντολή σου δεν παράκουσα. Και δεν μου ’δωσες ποτέ ούτε ένα κατσίκι, για να διασκεδάσω με τους φίλους μου. Και τώρα, για τον άσωτο γιο σου, που κατασπατάλησε την περιουσία σου με τις πόρνες, έσφαξες το μόσχο το σιτευυτό»!…
Και με το δίκιο του, θα πουν κάποιοι από μας, να πει τέτοια κι ακόμη χειρότερα. Γιατί και πολλοί από μας, σε ανάλογες περιπτώσεις, έτσι θα αντιδρούσαμε. Αλλά ο πατέρας της παραβολής δεν συμφωνεί ούτε μ’ εκείνον ούτε και με την κοινωνία μας: Ο ανεόρταστος βίος του μεγάλου αδελφού δεν οφειλόταν στην τσιγγουνιά του πατέρα του, αλλά στις στρεβλώσεις του χαρακτήρα του, εξαιτίας της φαρισαϊκής του νοοτροπίας:
«Παιδί μου, του είπε ο πατέρας του, όλα όσα έχω εγώ είναι δικά σου. και δεν σου στέρησα τίποτε. Εξάλλου, γιατί βλέπεις την ασωτία του αδελφού σου και δεν εκτιμάς την επιστροφή του; Στενοχωρήθηκες για την περιουσία, που σπατάλησε; Εγώ νιώθω ευτυχισμένος, που σταμάτησε, έστω και στο τελευταίο σκαλοπάτι, πριν την ολοκληρωτική καταστροφή. Αλλά και συ πώς είναι δυνατόν να μη χαίρεται η καρδιά σου, που «ο αδελφός σου ήταν χαμένος και βρέθηκε, νεκρός και αναστήθηκε»!…
Βέβαια μέσα στη ζωή των ανθρώπων τα πράγματα, συνήθως, δεν εξελίσσονται έτσι. Και πάμπολλα είναι τα περιστατικά εκείνων, που, αντί για το δρόμο της επιστροφής, συνεχίζουν το δρόμο της καταστροφής. Γιατί είναι «κομμένα τα γιοφύρια πίσω τους». Αφού σπανίζουν αυτοί, που (σαν τον πατέρα της παραβολής) πανηγυρίζουν, την ανάσταση των ασώτων. Ενώ η κουστωδία των «μεγάλων αδελφών», που εύχονται την καταστροφή τους, είναι και πολυάριθμη και αμείλικτη.
Ωστόσο το φως της «Παραβολής του Ασώτου» παραμένει μέσα στην ιστορία του πνεύματος μοναδικό και ανέσπερο. Για να φωτίζει το δρόμο της επιστροφής των ασώτων. Στο τέρμα του οποίου, τους περιμένει το πανηγύρι της άπειρης αγάπης του Θεού.
Τόσο μάλιστα προκλητικό και σκανδαλώδες, ώστε οι ευσεβιστές φαρισαίοι να προτιμούν την κόλαση της αλαζονείας τους απ’ το ξεφάντωμα των αγγέλων!…
παπα-Ηλίας
http://papailiasyfantis.wordpress.com
e-mail: yfantis.ilias@gmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου