yannidakis live – FREEVOX: Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

 yannidakis live – FREEVOX: Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ


Η συμμετοχή μου στο τεύχος #27 του FREEVOX

Δεν είναι απαραίτητο να επιστρατεύσετε τις σχολικές σας γνώσεις στην Φυσική για να θυμηθείτε πως για να συμβεί το αυτονόητο, το πιο απλό, χρειάζεται κάποια δύναμη. Ενέργεια. Ποιόν να αδικήσουμε λοιπόν, όταν σήμερα γίνονται τόσες συζητήσεις για την ενέργεια; Πόλεμος για το πετρέλαιο, διπλωματικά επεισόδια για το φυσικό αέριο και πάει λέγοντας. Κι όμως στη Φυσική διαβάζουμε πως Ενέργεια περικλείουν όλα τα αντικείμενα. Σε καθαρά θεωρητικό επίπεδο η ενέργεια διακρίνεται στην κινητική, δυναμική, πυρηνική, θερμική, ηλεκτρική, φωτεινή, χημική και της ακτινοβολίας. Όλες πηγάζουν από τον Ήλιο που αποτελεί την… κινητήριο δύναμη του πλανήτη μας. Για κάθε μια από τις μορφές ενέργειας απαιτείται εκτενής ανάλυση σχετικά με τις δυνατότητες που μας προσφέρουν και τα σημεία εκμετάλλευσης.

ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Σήμερα η Ενέργεια αποτελεί το μεγάλο παγκόσμιο στοίχημα σε ότι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος μιας και πολλοί τομείς υπεράσπισής του, έχουν ξεφύγει από τον έλεγχο του ανθρώπου, ακριβώς εξαιτίας των δραστηριοτήτων του. Το τελευταίο “χαρτί” λοιπόν ακούει στο όνομα Ενέργεια και αποτελεί την απέλπιδα προσπάθεια υπεράσπισης του πλανήτη. Φυσικά η Ενέργεια ή η εκμετάλλευσή της δεν είναι νέος όρος στην παγκόσμια επιστημονική, κοινωνική και πολιτική σκηνή κι όμως ενώ η μελέτη, ανάπτυξη, ανάλυση και εκμετάλλευσή της μετρούν πολλά χρόνια ιστορίας, σήμερα είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Τη συναντάμε κλιμακωτά από το κυβερνητικό επίπεδο φτάνοντας σε ένα μέσο νοικοκυριό.

Η διαφορά του χθες με το σήμερα παρουσιάζεται στους τρόπους εκμετάλλευσης της ενέργειας. Από τις μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπως είναι το πετρέλαιο, ο λιγνίτης, το φυσικό αέριο το ουράνιο και το προπάνιο που αποτελούν την τροχοπέδη της ενεργειακής ανάπτυξης της κοινωνίας από την βιομηχανική επανάσταση ως σήμερα, στις πιο επίκαιρες ανανεώσιμες όπως η αιολική, υδροδυναμική, η ηλιακή, η βιομάζα, η γεωθερμία και το υδρογόνο. Στην πρώτη περίπτωση βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα ηθικό ζήτημα. Γνωρίζουμε πως η χρησιμοποίηση των πόρων του πλανήτη έχει κάποιο όριο, ένα τέλος, ένα σημείο εξάντλησης. Κι όμως. Ο άνθρωπος αλόγιστα βιάζει την Γη για να εξαντλήσει τα ενεργειακά αποθέματα χωρίς όρια. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει με τις ανανεώσιμες πηγές όπου μας προσφέρονται αδιάκοπα, συνεχόμενα ή μπορούν με την κατάλληλη επεξεργασία να ξαναχρησιμοποιηθούν. Αναρωτιέμαι αν ακόμα δεν πειστήκατε!




ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Κι αν η ενέργεια, ανανεώσιμη ή μη, παρέχεται απλόχερα από την φύση για τον άνθρωπο, τότε δε θέλει μεγάλη φαντασία για να αντιληφθεί κανείς πως το επιχειρηματικό δαιμόνιο του ανθρώπου καρφώνει την σημαία ιδιοκτησίας του σε κάθε δυνατό σημείο. Χιλιάδες επιχειρήσεις εκμεταλλεύονται την ενέργεια, την μεταποιούν, την πωλούν, την παρέχουν και όλα στο όνομα του κέρδους. Από πετρελαϊκές εταιρείες μέχρι μεταποιητικές. Σκεφτείτε την μονοπωλιακή ΔΕΗ στην Ελλάδα ή την BP που χωρίς πρόβλημα διέθεσε εκατομμύρια δολάρια για να καλύψει τεράστια περιβαλλοντολογική καταστροφή που προκάλεσε πρόσφατα διαρροή σε περιοχή εξόρυξης πετρελαίου στον κόλπο του Μεξικού στις ΗΠΑ. Η πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ κατηγόρησε την εταιρεία κι αυτή έσπευσε στην αποθέωση του φιλότιμου να καλύψει τρόπον τινά, τη ζημιά.

Όταν λοιπόν υπάρχει επιχειρηματικό ενδιαφέρον εμπλέκεται και η πολιτική. Κι όταν αυτό συμβαίνει, τότε όλα έχουν άμεση επίδραση στους πολίτες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια έχει καταρτίσει ένα ενεργειακό σχέδιο επάρκειας με γνώμονα το περιβάλλον και στο οποίο οφείλουν να εναρμονιστούν όλα τα κράτη-μέλη ενσωματώνοντας αντιστοιχίες στην εκάστοτε νομοθεσία. Έως το 2020 οι εκπομπές αερίων θα έχουν μειωθεί κατά 20% σε ένα πρόγραμμα που τρέχει από το 1990. Στην άλλη μεριά του νομίσματος, παρατηρείται πως στην Ευρώπη το 50% της ενέργειας που καταναλώνεται είναι από εξόρυξη πηγών εκτός Ευρώπης και μαντέψτε: από μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Έτσι, μεγάλη βαρύτητα δίνεται πλέον στην εξεύρεση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Κι όχι μόνο, αφού 43 είναι τα ανάλογα προγράμματα που “τρέχουν” στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το πρώτο βήμα όμως για την πολύαναμενόμενη αλλαγή, έκαναν οι γιαπωνέζοι που δαπανούν 14,5δις. για να ετοιμάσουν σε τέσσερα χρόνια ένα τεράστιο ηλιακό δορυφόρο που θα απορροφά ενέργεια όσο περιφέρεται στο διάστημα και θα την στέλνει στη Γη. Πολλές οι αντιδράσεις εκεί για κινδύνους υγείας από το εγχείρημα.

Γιατί να πάμε όμως τόσο μακριά; Στην Ευρώπη εξετάζονται δύο πολύ φιλόδοξα αλλά ρεαλιστικά σχέδια. Το ένα αφορά ένα μεγάλο φράγμα που θα διασχίζει τεράστια έκταση τρεχούμενου νερού στην Αφρική και το άλλο αφορά ένα τερατώδες ηλιακό που θα τοποθετηθεί στην Αφρική. Φαντάζεστε τα ποσά της ενέργειας που θα μπορεί να προσφέρει η δίχως όρια ηλιοφάνεια της περιοχής; Κάποιοι μίλησαν για «ενεργειακό βιασμό» της Αφρικής. Όμως αν λάβουμε υπόψη ότι μόλις το 30% των αφρικανών έχουν πρόσβαση σε ενέργεια και τα παραπάνω εγχειρήματα θα αποφέρουν κέρδη και ευκολότερη πρόσβαση στους ντόπιους στο ρεύμα, τότε, γιατί όχι; Σε πρόσφατη έρευνα στις ΗΠΑ, η κοινή γνώμη αρχίζει να δέχεται την πυρηνική ενέργεια ως τρόπο εναλλακτικής πηγής έρευνας, εφόσον αυτή έχει χαμηλότερους ρύπους στην παραγωγή. Εξάλλου η πολύπαθη (και) ενεργειακά, Ελλάδα ζητά απεγνωσμένα ενέργεια. Κι όμως, στο Ενεργειακό Κέντρο Περιφέρειας Κρήτης φωνάζουν για την εκμετάλλευση των εναλλακτικών πηγών ενέργειας, όπως η αιολική, ηλιακή, γεωθερμική κ.α. που θα μπορούσαν να επαρκούν και για άλλα μέρη της Ελλάδας, όμως υποχρηματοδοτούνται και άρα παραμένουν άχρηστες.

Σήμερα η κυβέρνηση της Ελλάδος παρουσιάζεται πιο… “πράσινα” φιλόδοξη από ποτέ. Είναι μια πραγματική ευκαιρία η εναρμόνιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα να ωφελήσει αναπτυξιακά την Ελλάδα και οι δράσεις που θα συντελέσουν σ’ αυτό συνοψίζονται σε μία Ενέργεια που θα:

α) μειώσει την εξάρτηση της χώρας μας από συμβατικούς ενεργειακούς πόρους περικόπτοντας περαιτέρω τις δαπάνες,
β) ενισχύσει τον ενεργειακό μας εφοδιασμό με πρακτικά ανεξάντλητες, εγχώριες πηγές οι οποίες βρίσκονται σε αφθονία στη χώρα μας (π.χ. ο ήλιος),
γ) μας οδηγήσει σε ένα πιο ισορροπημένο ενεργειακό ισοζύγιο και
δ) θα συμβάλλει αποφασιστικά στην προστασία του περιβάλλοντος που είναι και το τελικό ζητούμενο.

Η επίτευξη των παραπάνω αναμένεται να οδηγήσει στην ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας με επενδύσεις που θα ωφελήσουν την περιφερειακή ανάπτυξη. Όμως ακόμα υπάρχει πολύς δρόμος καθώς όπως δείχνει ο ενδεικτικός πίνακας απαιτούνται περισσότερες επενδύσεις σε μια δύσκολη εποχή.
Οι επενδύσεις όμως σύντομα θα επιφέρουν και τα πρώτα θετικά μηνύματα ευημερίας. Συγκεκριμένα, έρευνα έδειξε πως μόνο στην Ελλάδα αναμένεται να δημιουργηθούν ως και τετρακόσιες χιλιάδες θέσεις εργασίας ως το 2020 σε τομείς όπως η ενέργεια, η ανακύκλωση και η γεωργία. Μεγάλη βαρύτητα δίνεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας οι οποίες μπορούν να επιφέρουν τεράστια ανακούφιση στο ζήτημα της ανεργίας. Έτσι, η επένδυση στην «πράσινη ανάπτυξη» μπορεί να συντελέσει στον αυτοσκοπό που είναι η προστασία του περιβάλλοντος με την έννοια της ελαχιστοποίησης καταπόνησής του και προσπάθειας ανεύρεσης λύσεων στην εν καιρώ παραγωγή περισσότερων φυσικών πόρων. Συγχρόνως η όλη διαδικασία μπορεί να αποτελέσει μιας πρώτης τάξεως ανάσα στα σύγχρονα προβλήματα της κοινωνίας με πρώτο την ανεργία που μαστίζει (και) τη χώρα μας. Μπορούμε να πούμε πως τέτοιες προσπάθειες μπορούν να εγγυηθούν μία διέξοδο απ' την οικονομική κρίση ανακουφίζοντας το κράτος από ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα, ειδικά αυτόν τον καιρό. Το μεγάλο ερώτημα έχει να κάνει με τη στάση που η κυβέρνηση θα κρατήσει. Θα προβεί στις επενδύσεις εκείνες που θα επιτρέψουν την μεσοπρόθεσμη απορρόφηση εργατικού δυναμικού, έχοντας παράλληλα τη στήριξη όλων των εμπλεκόμενων φορέων ή θα βάλει φρένο στον πράσινο ενθουσιασμό ακολουθώντας το παραδοσιακό μοτίβο πολιτικής που λέει «όχι» στις πρωτοποριακές επενδύσεις; Οι τελευταίες εξελίξεις αφήνουν θετικά συμπεράσματα μιας και οι πρόσφατες εκλογές αλλά και συζητήσεις στην Βουλή είχαν έντονη την “πράσινη” θεματολογία αποδεικνύοντας πως αποτελεί ένα καυτό ζήτημα.
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Κι αν το κράτος πρέπει να χαράσσει “πράσινες” πολιτικές που επιλύουν το ενεργειακό πρόβλημα, μένει σε εμάς τους πολίτες να ευαισθητοποιηθούμε ώστε η καθημερινότητά μας να προστατεύει το περιβάλλον.
- Διατήρηση του θερμοστάτη σε σταθερή θερμοκρασία, καλή συντήρηση του λέβητα και σωστή μόνωση στα σπίτια μας
- 600.000 τόνοι διοξειδίου του άνθρακα καταναλώνονται μόνο στην Ελλάδα από συσκευές που αφήνουμε σε κατάσταση αναμονής αντί να κλείσουμε τελείως ή να βγάλουμε από την πρίζα
- Αγοράζετε συσκευές εξοικονόμησης ενέργειας τύπου Α, Β, Γ (όπως στην εικόνα) και energy saver, για καλύτερη και οικονομικότερη απόδοση

- Χρησιμοποιείτε λάμπες οικονομίας με έως και 90% οικονομικότερη απόδοση
- Αγοράστε έναν ηλιακό θερμοσίφωνα. Αν και υψηλό το κόστος του, θα σας εξοικονομήσει 20-25% χαμηλότερη κατανάλωση ρεύματος προσφέροντας γρήγορη απόσβεση
- Ανακυκλώστε συμβάλλοντας και στην εξοικονόμηση ενέργειας,
είναι μόνο μερικές συμβουλές εξοικονόμησης ενέργειας. Ας μην ξεχνάμε πως βρισκόμαστε στην χώρα του ήλιου, των νησιών και του τεράστιου (ενεργειακά) φυσικού κάλλους. Πρόκειται για ένα ενεργειακά συγκριτικό πλεονέκτημα.